Medžlis islamske zajednice Višegrad u saradnji sa udruženjima porodica nestalih “Višegrad 92” i “Žena-žrtva rata” u ovom gradu obilježava 30. godišnjicu zločina nad Bošnjacima Višegrada.
Sa mosta Mehmed – paša Sokolovića u Drinu je spušteno 3.000 ruža za isto toliko ubijenih nedužnih civila, nakon čega su prisutni obišli mjesta zločina, žive lomače Bikavac i Pionirska.
Samo u živim lomačama Bikavac u kući Mehe Aljića, te u Pionirskoj ulici u kući Sumbule Zebe, u najmonstruoznijim zločinima počinjenim tokom agresije na tlu Bosne i Hercegovine, živo je zapaljeno više od 140 civila. Prema podacima Haškog tribunala, samo u maju i junu 1992. godine, ubijeno je više od 60 posto Bošnjaka sa područja Višegrada.
Spomen soba”Živa lomača”
Potresna su sjećanja koja dijele preživjeli Višegrađani.
“30 godina od živog spaljivanje civila Bošnjaka u Višegradu 14. juna u Pionirskoj ulici i druga lomača 27.juna na Bikavcu. 25 godina nakon počinjenih stravičnih zločina nad Bošnjacima civilima do danas nije pronađena niti jedna kost, odnosno posmrtni ostaci živo zapaljenih civila iako su osuđeni ratni zločinci neki u Hagu, neki pred Sudom BIH. Ja mislim da treba da proradi savjest, da neko kaže napokon gdje su posmrtni ostaci živo spaljenih civila i drugih ubijenih na mostu Mehmed paše Sokolovića i u neposrednoj blizini, ali i na drugim lokacijama kako bi porodice ukopale svoje najmilije, pa makar to bila jedna koščica, kao što danas ja kopam od jetrve majku, gdje je ubijena kompletna porodica od moga djevera, jer nema nikog da je spusti u mezar. Ja krivim vlasti općine Višegrad, one iz 92-95 godine, krivim našu vlast, Međunarodnu zajednicu i sve koji su mogli narediti i do sada privesti i procesuirati one koji su planirali, naredili, a posljednji su oni koji su izvršili zločine”, kaže Bakira Hasečić, predsjednica Udruženja “Žena-žrtva rata”
Pionirska, Bikavac, Uzamnica, Vilina Vlas, most Mehmed paše Sokolovića i druge lokacije u ovom gradu stravični su podsjetnik na karakter zločina počinjenih na području Višegrada. U kući Omeragića u Pionirskoj danas je otvorena i spomen soba koja podsjeća na jedan od najstravičnijih zločina počinjenih na tlu Evrope ikada.
Zabrinjava međutim činjenica da ni nakon tri decenije od zločina nije pronađena niti jedna kost spaljenih civila.
Sakriveni zločini
“Do sada je nekoliko puta rađena ekshumacija iz žive lomače Pionirska sa Tužilaštvom BIH, sa Haškim tribunalom, međutim nema, oni su to sklonili, dok na Bikavcu, kada smo vršili ekshumaciju, našle su se tri, četiri kosti, ali bile su u takvom stanju da se nije se mogao izvaditi DNK nalaz”, kaže Hasečić.
Tokom rata od 1992. do 1995. godine ubijeno je oko 3.000 višegradskih Bošnjaka, a u haškim presudama istaknuto je i da je Višegrad bio podvrgnut “jednoj od najnemilosrdnijih kampanja etničkog čišćenja u bosanskom sukobu“.
“Mi smo postavili ploču sa osuđenim ratnim zločincima, njih je 19, od kojih troje pred Haškim tribunalom. Ukupno je presuđeno 247 godina zatvorske kazne, a doživotna kazna zatvora izrečena je Milanu Lukiću, koji je uhvaćen u Argentini 2005. godine. Trenutno se pred Sudom BiH vodi postupak protiv Milomira Đuričića i Vukadina Spasojevića za ratne zločine protiv nesprskog stanovništva na području Višegrada. Povećava se broj postupaka, ima onih koji su u bjekstvu i onih za kojima je raspisana Interpolova potjernica, prilično je urađeno i znam da se vodi mnogo istraga, ali mnogo toga zavisi i od preživjelih žrtava. Mnogi zločinci su dobili dvojna državljanstva u Srbiji, ali kada bi uspjeli da se procesuiraju svi ratni zločinci u BIH mislim da bi tek tada došlo do suživota, pravda bi bila zadovoljena i to je važno zbog budućih generacija”, kaže Hasečić.
Nakon podne-namaza, danas će se u Višegradu klanjat dženaza na mezarju Stražište za dvije identifikovane osobe, nakon čega će biti proučen tevhid u Carevoj džamiji.